‘Ik denk, dus ik besta’, is een uitspraak van de Franse filosoof R. Descartes. Logisch lijkt mij, want zonder lichaam bestaat er geen denken. Ik vraag mij wel af ‘Ben je in het leven als je denkt?’ Ik zet een vraagteken bij deze uitspraak van Descartes. Volgens mij ben ik eerst geboren en ben toen pas gaan denken.

Of kun je zonder denken ook leven? Bijvoorbeeld als je slaapt en niet droomt en eigenlijk geen besef hebt dat je bestaat, maar je leeft wel. Denken is een voortborduren op het bekende, al of niet gelardeerd met gevoelens of emoties ontstaan in het verleden.

Sporters trainen om topprestaties te realiseren door het optimale uit zichzelf te halen; om in de zone van het niet-denken of de flow te komen, waarvoor blijkbaar vele uren van trainen nodig is en uiteindelijk het lichaam zonder gedachten de noodzakelijke inspanning te laten uitvoeren.

In dit kader is het interessant om naar het slapen of autotijden te kijken. Je valt in slaap, dat kun je niet doen. Autorijden gebeurt vanzelf, terwijl je aan andere dingen , zoals vakantie, je relatie of werk denkt.

Religie springt in dit gat van het onvoorspelbare, oncontroleerbare en spontane van het leven dat gebeurt. In feite doen alle religies dat, waarbij de ene stroming spelregels, en voorschriften voor het leven geeft en de andere stroming daar niets van moet weten en zich overgeeft aan het leven zoals het gebeurt. De dogmatische, gereguleerde stromingen versus de meditatieve, contemplatieve en spirituele stromingen; de twee uitersten binnen godsdiensten.

Binnen de godsdiensten kunnen tegenstellingen zich zodanig ontwikkelen dat groepen tegenover elkaar komen te staan. Hierbij kun je denken aan de Soennieten en Sjiieten of de Katholieken en Protestanten, al of niet gepaard gaande met een beeldenstorm. Heel soms trekken deze religies zich terug in een enclave, zoals de Amish.

Wanneer religies terugvallen op hun regels en voorschriften en dat als heiligmakend en als de oplossing van de wereldse problemen zien, ontstaat er een dogmatisch conservatief religieus klimaat waar ook anderen aan moeten voldoen wil de mensheid niet verloren gaan. Vaak is voor hen dan gezag of macht uitoefenen en eventueel een oorlog de uitkomst om de mensheid te redden. Denk hierbij aan de christelijke kruistochten of de tweestrijd tussen Hindoeïsme en Islam

Hoopgevend is dat mensen van verschillende godsdiensten op persoonlijk vlak als buren samenleven en elkaar het licht gunnen.